Protez Tedavisi Nedir?

“Protez tedavisi nedir? Nasıl yapılır? Protez türleri nelerdir?” Dişlerimizin sağlığı her zaman önemlidir.

Diş kaybettiğimizde ya da ağızımızda çeşitli sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan sorunlardan ağız hijyenini kaybettiğinizde bu durum hem sizi rahatsız eder hem de sosyal olarak sorunlar yaşamanıza yol açar.  Bu durumda ağız sağlığınızı tekrar kazanmanız için diş hekiminize görünmeniz gerekir.

Diş sorunlarında ağız sağlığının tekrar kazanılması için yapılan uygulamalar protez tedavisi alanına girmektedir. Şimdi, ayrıntılı olarak anlatalım.

Protez tedavisi; diş kaybı yaşadığınızda ya da ağzınızdaki dokular zarar görmesi sebebiyle ağız sağlığınızın tekrar kazanılması adına yapılan uygulamaları kapsayan diş hekimliği uzmanlık alanıdır. 

Protez kısaca insanların vücudunda eksik ya da görevini yapamayan bölgelerin işlevini yitirmesinin ardından tekrar kullanılmasını sağlayan uygulamalar olarak tanımlanabilir.

Diş hekimliği alanında protez tedavi, diş kayıpları ya da diş eti sorunlarında başvurulan bir yöntemdir.  Diş kaybı yaşadıysanız ya da diş eti sorunlarınız için geç kaldıysanız mutlaka protez tedavisi için diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Hastaların diş kaybı yaşaması durumunda farklı sorunlar ortaya çıkar. Bir ya da daha fazla diş kaybı olması durumunda hastaların durumuna göre farklı etkiler yaşanabilir. Bazı hastalar bu durumda biden fazla diş kaybı yaşayabilir. Ağzınızda büyük boşluklar oluşması durumunda diş kayıpları rahatsızlık yaşatmaya başlar. Tedavi edilmeyen diş kayıpları zamanla diş eti hastalıklarını ortaya çıkarır.  Tedavi edilmezse çiğneme zorlukları yaşanır ve ağız bakımı gün geçtikçe zorlaşmaya başlar.

Protez tedavisinde kullanılacak birçok yöntem bulunmaktadır. Şimdi protez tedavi yöntemlerine değineceğiz.

Protez Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Diş hekimleri hastaların diş kaybını inceleyerek protez türüne karar verirler.  Bu tedavi sırasında protez türü seçimi hastaya göre ve yaşanan soruna göre değişmektedir. Protezler genel olarak hareketli protezler ve sabit protezler olarak iki grupta incelenir. Protez türleri tedavilerde bazı farklılıklara sahiptir. Sabit protez ve hareketli protezin malzemesi ve yapısı başkadır.  Sabit protezleri sadece doktorlar takıp çıkarabilirken hareketli protezleri hastalar da takıp çıkarabilir.

Protez tedavi yöntemleri şöyledir;

• Sabit Protezler

Diş hekimlerinin en çok uyguladığı protez türüdür. Hastanın ağzında birkaç diş eksikse sabit protez uygulanır. Sabit protez yapılırken komşu dişlerden ya da implantlardan faydalanılmaktadır.  Diş kaybı yaşayanlar için sabit protezler tercih edilebilir.

Sabit protezler sayesinde çiğneme, dış etkilere karşı dayanıklı malzemelerden üretilmektedir. Ayrıca estetik olarak da uygun malzemeden yapılan sabit protezler biyolojik anlamda da uyumludur.  Sabit protezler metal destekli ve metal desteksiz olarak iki farklı grupta incelenebilir.

Metal destekli protezler,  ağız içinde kuvvetli yapıya sahiptir. Ancak bu protezler doğal görünüme yakın olmadığı için estetik açıdan sorun yaratabilir. Bu durumu ortadan kaldırmak adına seramik sabit protezler üretilmektedir.  Diş hekimleri seramik uygulamaları estetik açıdan önermektedir.

• Hareketli Protezler

Hareketli protezler; hareketli ve yarı hareketli olarak iki farklı şekilde uygulanmaktadır. Yarı hareketli protezler yanlarda dişler varken yapılmaktadır. Yani protezler dişlere ağlanarak uygulanır. Bu protezleri takıp çıkarabilirsiniz. Yarı hareketli protezler  tel ya da tutucular kullanarak yerleştirilir.

Hareketli protezler takıp çıkarma kolaylığı olduğundan hem diş kayıplarına çözüm olur hem de pratiktir. Bu protezlerin tek olumsuz yanı alt kısmında yemek artığı birikebilmesidir.  Yarı hareketli protezlerde hastalar ağız bakımına dikkat etmelidir.

Protez tedavisi nedir, sorusunu adım adım açıklarken ağzında hiç diş kalmayan hastalar için uygulanan protezlere de değinelim. Ağzında hiç diş olmayan hastalara hareketli protez uygulanabilir. Bu protezler küçük hareketlerde rahatsızlık verebilir. Ayrıca ağızda kendiliğinden oynayarak sorun yaşatabilir.  Hastalar alışamazsa diş hekimleri genelde sabit protezlere geçilmesini önermektedir.

Hareketli ve sabit protezler de farklı uygulamalarla yapılabilmektedir. Şimdi  hareketli ve sabit protezlerde yapılan bazı diğer protez türlerine bakalım.

İmplant Üstü Protezler Nedir?

İmplant üstü protezler; doğal dişlerinizin yerine implantlardan destek bularak takılan protezlerdir.  Bu protezler de farklı şekilde uygulanabilmektedir.

İmplant Üstü Sabit Protezler

Bir ya da daha fazla implanttan destek alınarak yapıştırılan ya da vidalanarak sabitlenen kuron ve köprü görevi görebilecek protezlerdir. Birkaç diş eksikliğiniz olan bölgelerde sağlam olan komşu dişlere zarar vermediği için uygulanır. İmpant üstü sabit protezler metal seramik ya da zirkonyumdan yapılabilir.

İmplant Üstü Hareketli Protezler

İmplant üstü hareketli protezler hiç dişi olmayan hastalar için çene kemiğine yerleştirilen 2-4 arasında implantla gerçekleştirilen uygulamadır. Bu protezler hem implant hem de dokularca desteklenir. İleri derecede rezorbe olan çene kemiğinde az sayıda implant kullanarak hareketli protezleri yerinden çıkma sorununa çözüm bulunabilir.

Hibrit Protezler

Hibrit protezler;  implant teknolojisinin yaşadığı gelişme sonrasında hareketli protez kullanan hastalar için sabit proteze geçme kolaylığı sağlar. Hibrit protez olarak anılan sabit protezler hastaların çok konforlu şekilde kullanacağı tedavilerdir. Hibrit protezler sadece hekim tarafından çıkarılabilir. Hasta bu protezleri çıkaramaz.

Diş Protezi  Bakımı Nasıl Yapılır?

Protez tedavisi nedir,  sorusuna ayrıntılı şekilde yanıt verdik. Ancak protez taktırdıktan sonra bakımını da yapmanız gerekir. Protez ağız sağlığına önemli katkı sağlasa da takıldıktan sonra da dikkat edilmesi gereken durumlar vardır.  Diş protezi bakımı yaparken şu uygulamalara önem vermelisiniz;

• Ağız sağlığını korumak adına protezde kalan besin artıklarını her yemek yedikten sonra temizlemelisiniz.
• Temizleme işlemini yaparken yumuşak fırça, sıvı sabun ya da normal sabun kullanın. Günlük temizlikle birlikte haftada bir kez temizleme tabletlerini kullanmanız da önerilmektedir.
• Protez temizliği yapılırken düşürüp kurmamak adına temizleme işleminizi lavaboya yakın tutarak yapın ya da su dolu bir kap üzerinde gerçekleştirin.
• Protezinizin her yerini temizleme sırasında hafif kuvvet uygulayarak fırçalayın.
• Protez bakımında en büyük yanlış sıcak suya koymaktır. Protezinizi sıcak suda bekletmekten kaçının.
• Sabit protez kullanıyorsanız özel olarak üretilen diş iplerini tercih etmelisiniz.
• Hareketli protezlerinizi kimyasal sıvılarda beklettiğinizde su ile yıkayarak kullanmalısınız.
• Hareketli protezler için eczanelerde özel olarak satılan kimyasal temizleyiciler satın almalısınız.
• Protez dişlerinizde leke, tartar,  diş taşı temizliği yapılmalıdır.
• Protez dişlerin kontrolünü düzenli olarak diş hekiminize yaptırmalısınız.

Protez Tedavi Sonrasında Yemek Yeme ve Çiğneme

Protez tedaviden sonra çiğneme ve yeme bakımından şunları söyleyebiliriz;

• Tam protezlerle yemek yemeniz zor olabilir. En az 1-1.5 ay geçmelidir.  İlk aşamada çiğnemede zorluklar yaşayabilirsiniz.
• İlk süreçte et, fındık, çiğ sebze ya da taze ekmek yemekten kaçının. Küçük parçalara bölünebilen yumuşak besinler tercih edin.
• İlk zamanlarda ön dişlerinizle ısırmayın. Bu durumda proteziniz hareket edebilir.
• Protezinizin su içerken yerinden oynadığı hissi bir süre sonra gidecektir.
• Tavuk, balık, et gibi gıdalara ait kemikleri tabağınızda ayıklayarak çiğnemeniz önerilmektedir.